محققان دانشگاه زوریخ (UZH) برای نخستین بار نشان دادهاند که باکتریهای روده و متابولیتهای آنها مستقیماً در پیری عروق خونی نقش دارند. این کشف میتواند راههای جدیدی برای پیشگیری و درمان بیماریهای قلبیعروقی ارائه دهد.
با افزایش سن، ترکیب باکتریهای روده تغییر میکند و باعث کاهش مواد مفید و افزایش ترکیبات مضر در بدن میشود. یکی از این ترکیبات، اسید فنیلاستیک (PAA) است که از تجزیه اسید آمینه فنیلآلانین توسط باکتری Clostridium sp.ASF356 تولید میشود. مطالعات نشان دادهاند که PAA باعث پیری سلولهای اندوتلیال عروق میشود که منجر به سفتی و کاهش عملکرد عروق میگردد.
یافتههای کلیدی مطالعه
افزایش PAA با سن: تحلیل دادههای بیش از ۷۰۰۰ فرد سالم بین ۱۸ تا ۹۵ سال و مدلهای حیوانی نشان داد که سطح PAA با افزایش سن افزایش مییابد.
تأثیر بر سلولهای عروقی: PAA باعث پیری سلولهای اندوتلیال میشود که با کاهش تکثیر، ترشح مولکولهای التهابی و تغییرات فنوتیپی همراه است.
نقش باکتری Clostridium sp.ASF356: این باکتری مسئول تولید PAA از فنیلآلانین است. حذف آن با آنتیبیوتیکها باعث کاهش سطح PAA در بدن میشود.
راهکارهای پیشگیری از پیری عروق
میکروبیوم روده نیز ترکیبات مفیدی مانند اسیدهای چرب زنجیره کوتاه (مانند استات) تولید میکند که به سلامت عروق کمک میکنند. مطالعات نشان دادهاند که افزودن استات سدیم میتواند عملکرد سلولهای اندوتلیال پیر را بهبود بخشد. با این حال، با افزایش سن، تعداد باکتریهای تولیدکننده این ترکیبات کاهش مییابد.
توصیههای تغذیهای:
افزایش مصرف فیبر: مصرف غذاهای غنی از فیبر مانند سبزیجات، میوهها و غلات کامل به تولید اسیدهای چرب مفید کمک میکند.
کاهش مصرف فنیلآلانین: محدود کردن مصرف گوشت قرمز، لبنیات و برخی شیرینکنندههای مصنوعی میتواند سطح PAA را کاهش دهد.
استفاده از غذاهای ضدالتهاب: مصرف مواد غذایی با خواص آنتیاکسیدانی و ضدالتهابی مانند زردچوبه، زنجبیل و چای سبز مفید است.
چشمانداز آینده
محققان در حال بررسی روشهایی برای کاهش سطح PAA از طریق داروها یا باکتریهای مهندسیشده هستند. این رویکردها میتوانند به توسعه درمانهای جدید برای پیشگیری از بیماریهای قلبیعروقی مرتبط با پیری کمک کنند.
منبع:
برای اطلاعات بیشتر، به مقاله اصلی در MedicalXpress مراجعه کنید:
How intestinal bacteria influence aging of blood vessels