پژوهشی جدید از دانشگاه ویرجینیا نشان میدهد که داروهای رایج HIV، بهویژه مهارکنندههای معکوس ترانسکریپتاز نوکلئوتیدی (NRTIs)، ممکن است نقشی کلیدی در پیشگیری از بیماری آلزایمر ایفا کنند. نتایج این تحقیق، که بر اساس بررسی پروندههای بیمهای بیش از 270 هزار بیمار در ایالات متحده انجام شده، نشان میدهد مصرف این داروها میتواند سالانه تا 13٪ خطر ابتلا به آلزایمر را کاهش دهد.
چرا این یافته اهمیت دارد؟
با توجه به روند افزایشی شیوع آلزایمر – بیماریای که عامل اصلی زوال عقل در سالمندان است – یافتن راهکارهای پیشگیرانه بسیار حیاتی است. نتایج این تحقیق نشان میدهد که NRTIs، علاوه بر کاربرد اصلی خود در درمان HIV و هپاتیت B، میتوانند از طریق مهار التهابهای مغزی (اینفلامازومها) مانع از بروز اختلالات شناختی شوند.
نگاه نو به درمانهای موجود
در حالی که بسیاری از درمانهای فعلی آلزایمر تنها به کاهش علائم محدود میشوند، یافتههای جدید نشان میدهند که استفاده بلندمدت از NRTIs میتواند مسیر بروز بیماری را تغییر دهد. جالبتر آنکه داروهای دیگر HIV چنین اثری نداشتند، که این نشاندهنده خاص بودن این گروه دارویی است.
آیندهای روشن با نسخهای ایمنتر
دانشمندان نسخهای جدید از NRTIs با نام «K9» توسعه دادهاند که اثرات ضدالتهابی دارد اما عوارض جانبی آن کمتر است. این دارو هماکنون در آزمایشهای بالینی برای بیماریهای چشمی استفاده میشود و به زودی برای آلزایمر نیز بررسی خواهد شد.
نتیجهگیری
در حالی که هنوز برای استفاده رسمی از NRTIs در پیشگیری از آلزایمر زود است، این مطالعه راه را برای تحقیقات گستردهتر و احتمالا یک تحول در درمانهای شناختی باز کرده است. با در نظر گرفتن رشد نگرانکننده جمعیت مبتلا به آلزایمر، این یافتهها میتوانند نقطه شروعی برای پیشگیری مؤثر از این بیماری مخرب باشند.